Vlaams volksvertegenwoordiger kieskring West-Vlaanderen - Burgemeester Ledegem
De heer Dochy heeft het woord.
Minister, via een besluit van de Vlaamse Regering uit 2019 werd de Europese richtlijn met betrekking tot het gescheiden inzamelen van gft-afval omgezet. Vanaf 2024 zal het gft-afval gescheiden moeten worden opgehaald door de steden en gemeenten. Het gescheiden inzamelen van gft-afval wordt voor veel bedrijven reeds verplicht vanaf 2021. Het groente-, fruit- en tuinafval dient dus vanaf 31 december 2023 aan de bron te worden gescheiden, volgens het principe van de Europese richtlijn.
Er is echter in een aantal uitzonderingen voorzien in de Europese richtlijn. Zo moet het potentieel om te scheiden interessant zijn ten opzichte van de handelingen en de kwaliteit die door de inzameling wordt bereikt. Ook dienen de algemene milieueffecten niet negatief te zijn of mag de scheiding de kwaliteit van de afvalinzameling niet naar beneden halen. En ook mogen de economische kosten die dat met zich meebrengt, niet buitensporig zijn. Dat dient volgens de Europese richtlijn op regelmatige basis te worden afgetoetst.
Minister, op welke manier zullen de criteria voor de uitzonderingsmaatregelen bepaald worden? Hoe dienen in eerste instantie bedrijven, maar ook gemeenten, dat te interpreteren?
Het thuis composteren kan in deze aangemoedigd worden. Voorziet u motivatiecampagnes en acties om composteren aan te moedigen bij huisgezinnen, maar evenzeer bij bedrijven?
Hoe kunnen gemeenten en steden ondersteund worden bij het gescheiden inzamelen van gft- en bioafval? Welke overlegmomenten hebben desgevallend reeds plaatsgevonden en met wie? Hoe zal tot slot de toetsing gebeuren wanneer een uitzondering wordt toegepast?
Minister Demir heeft het woord.
Mijnheer Dochy, Europa draagt de lidstaten op om uiterlijk tegen 31 december 2023 bioafval ofwel aan de bron te scheiden en te recycleren, ofwel gescheiden in te zamelen met het oog op hergebruik of recyclage. De interpretatie van de afwijkingscriteria die in het richtlijnenrapport voorzien werden, zal op Vlaams niveau gebeuren, om een uniforme aanpak te garanderen. Het is dus niet de bedoeling dat individuele bedrijven en gemeenten die criteria zelf invullen. Zij moeten wel de nodige onderbouwing aanleveren als zij een beroep willen doen op de afwijkingsmogelijkheid. Voor 2021 is het duidelijk welke bedrijven al dan niet moeten voldoen aan de nieuwe sorteerverplichtingen. Momenteel loopt er overleg met de betrokken bedrijfssectoren, de inzamelaars en de afdeling handhaving om duidelijke afspraken te hebben waarmee men van start kan gaan.
Artikel 22 van de kaderrichtlijn wijst inderdaad een belangrijke rol toe aan thuiscompostering. Promotie van kwalitatief thuiscomposteren is al lang een van de pijlers van het Vlaamse beleid inzake bioafval.
Het ontwerpactieplan Voedselverlies en Biomassa(rest)stromen Circulair 2021-2025, dat ik samen met collega Crevits zal laten goedkeuren, bevat specifieke acties die verder inzetten op thuiscompostoring, als onderdeel van thuiskringlopen. Behalve tot de huishoudens richten die acties zich ook tot bedrijven waar zelf composteren in combinatie met eigen gebruik van de compost haalbaar en milieuverantwoord is. De Vlaamse Compostorganisatie, Vlaco, speelt daarbij een centrale voortrekkersrol, op basis van haar jarenlange ervaring en expertise. Ook binnen het subsidiebesluit van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) is er nu al aandacht voor thuiscomposteren. Er kunnen bijvoorbeeld door lokale besturen subsidies verkregen worden om compostbakken en compostvaten te verdelen onder de inwoners.
Voor diverse voorzieningen voor de ophaling van gft-afval aan huis is in een financiële tegemoetkoming voorzien. Bovendien is in een bijkomende tegemoetkoming voorzien voor het starten van een bijkomende inzameling van gft-afval in een groenregio. Daarvoor bedraagt het maximumsubsidiebedrag 2 euro per bediende inwoner per jaar.
Tot slot komen ook voorvergistingsinstallaties die voor een gft-composteerinstallatie worden opgezet in aanmerking voor subsidiëring. Daarbij komen alle infrastructuurwerken en uitrustingswerken die noodzakelijk zijn voor de installatie in aanmerking. Het subsidiepercentage bedraagt 20 procent van het investeringsbedrag, met een maximumsubsidiebedrag van 1,5 miljoen euro per installatie.
Ter voorbereiding van de implementatie werd een taskforce opgericht. Die taskforce zal tegen eind 2021 aan de lokale besturen duidelijkheid geven over de opties om invulling te geven aan de bepalingen van artikel 22. Voor die opties zal worden gestart vanuit de centrale doelstelling om zoveel mogelijk bioafval te weren uit het restafval van huishoudens en bedrijven. De taskforce zal ook een wetenschappelijke studie laten uitvoeren om de ecologische en economische voor- en nadelen van thuiscomposteren en een aantal inzamel- en verwerkingsscenario’s voor bioafval te onderzoeken. Op basis van onder meer de resultaten van die studie zal de taskforce input leveren in het nieuwe uitvoeringsplan huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval, dat volgens de planning eind 2022 zal worden goedgekeurd. De taskforce waarvan sprake werd opgestart op 7 december en wordt getrokken door de OVAM. De betrokken partners zijn momenteel de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), Interafval en Vlaco. Zoals eerder al aangehaald, is er momenteel ook overleg met Denuo en de afdeling Handhaving over de concrete inwerkingtreding op het terrein.
Dan was er uw laatste vraag. Zoals vermeld zal de toepassing van een uitzondering grondig moeten worden onderbouwd vooraleer de OVAM die toestaat. De toepassing van een uitzondering zal immers bij de Europese commissie moeten worden verantwoord.
De heer Dochy heeft het woord.
Minister, dank u wel, zeker ook voor het proactieve werk: 2023 is nog een eind van ons af, maar u hebt reeds een taskforce opgericht. Dat is zeer goed. Er is ook voorzien in overleg met de belangrijke partners, met de VVSG, Vlaco en Interafval, dat de intercommunales vertegenwoordigt, denk ik. Dank dus, voor het snel opstarten daarvan, en hopelijk wordt er ook heel snel duidelijkheid gegeven over welke de criteria zijn, zodat die intercommunales, gemeenten en steden zich ook terdege kunnen voorbereiden. Misschien is het toch wel interessant om in de loop van deze procedure en dit proces ook nog wat extra aandacht te besteden aan de thuiscompostering, want ik denk dat de dynamiek daaromtrent de jongste jaren toch wel wat is stilgevallen en dat er in de aanloop naar 2023 of 2024 heel wat extra kan worden verwezenlijkt. Wat thuis wordt gecomposteerd, hoeft niet te worden weggevoerd. Dat kan het milieu enkel ten goede komen.
Mevrouw Perdaens heeft het woord.
Collega Dochy, dank u voor de vraag. Minister, ik wil me graag even aansluiten bij collega Dochy in het bepleiten van het belang van dat thuiscomposteren. Zoals de collega al zei, wat thuis kan worden gecomposteerd, hoeft niet te worden vervoerd, en dat is natuurlijk een plus. Dat daarop wordt ingezet, blijkt ook uit het feit dat de subsidies vanuit de OVAM voor compostbakken en -vaten eind 2017 nog werden opgetrokken. Wanneer we naar lokale initiatieven gaan kijken, zien we steeds vaker dat mensen die zelf geen tuin hebben, met de wijk of de buurt kunnen gaan samenwerken op dat vlak. Het is dus eigenlijk voornamelijk aan lokale besturen om dat te promoten, of ik zie toch zeker een grote kans wat dat betreft. Minister, voorziet u op dat vlak ook in extra sensibilisering, om die handvaten te geven aan lokale besturen om daar verder werk van te maken, om dat mogelijk te maken?
Minister Demir heeft het woord.
Ik wil eerst zeggen dat vandaag naar ons weten nog niemand in een uitzondering heeft voorzien. Collega Dochy, ik denk inderdaad dat heel veel lokale besturen beseffen dat ze daar samen met ons werk van moeten maken. Ik vind dat heel veel lokale besturen daar ook heel constructief in zijn. Collega, ik zal bekijken of we niet vanuit de OVAM alles op alles kunnen zetten om de nodige sensibilisering in te zetten. Ook de intercommunales kunnen natuurlijk een rol spelen in het promoten van thuiscomposteren. Collega Dochy, ik denk dat dat inderdaad nog niet volledig is doorgedrongen in de Vlaamse huiskamers, maar we hebben nog even, en ik denk dat we van die tijd moeten gebruikmaken, samen met lokale besturen, samen met intercommunales, om velen daar warm voor te maken.
De vraag om uitleg is afgehandeld.
